Şirket değerlemelerinde en sık kullanılan yöntem Discounted Free Cash Flow ya da İndirgenmiş Nakit Akım yöntemidir. Bu yöntem tabiki startupların değerlemesinde de kullanılabilir ancak startupların sınırlı geçmiş veriye sahip olmaları, çoğunlukla yeni bir sektör ya da iş kolunda faaliyet göstermeleri, geleceğe yönelik nakit akım tahmini yapmayı zorlaştırır. Bu durum yatırımcıları genelde çarpanlar (multiples) kullanma yöntemine yönlendiriyor. Çarpanlar yönteminde, halka açık benzer şirketler bulunarak, bunların piyasa değerine (market capitalization) bakılır ve EBITDA çarpanı, Gelir çarpanı ve Fiyat/Kazanç Oranı hesaplanır. Bu çarpanlar bize değerlemeye çalıştığımız startupa benzer şirketlerin değerleme yöntemini verir. Örneğin halka açık bir şirketin toplam değeri EBITDA’sının 8 katıysa, değerlenen startupın EBITDA’sı 8 ile çarpılarak toplam değeri bulunur. Ancak çoğu startup, hızlı büyüyen ve faaliyet zararı oluşturan işlerdir. Bu yüzden EBITDA çarpanı ve Fiyat Kazanç Oranı (Price Earning Ratio) zarar eden bir startup’ın değerlemesinde kullanılamaz. Bundan dolayı birçok startup Revenue Multiple (Gelir çarpanı) ile değerlenir. Sonuçta startupların çoğu hızlı büyümek için bir süre para yakan işlerdir. Değerlemede kullanılacak çarpanları bulmak için benzer halka açık şirketlerin çarpanlarına bakılabilir ya da crunchbase.com gibi benchmark alınabilecek dataların olduğu bir kaynak kullanılabilir. Gelir çarpanını belirlerken ulaştığımız bilgiler, bize pazarda kullanılan çarpanların bir aralığını verir, örneğin çarpan 6 ile 8 arasında olabilir. Kendi işimizin değerlemesi için kullanacağımız çarpanı belirlerken churn, LTV ve CAC metriklerine bakıp karar verilir.
Startup değerlemesinde çarpanlara ek olarak; eğer teknoloji ağırlıklı bir ürün varsa, bu ürünü yapmak için harcanmış para (cost to re-build the business) ve net aktif değeri de göz önünde bulundurulur. Startuplar geçmişi fazla olmayan, hızlı büyüyen ve büyüme için para yakan işler olduğu için, yatırımcılar aslında gelecek beklentilerine yatırım yaparlar. Bunun için de belli başarı kriterlerini de değerlemeye dahil ederler. Bu başarı kriterleri, kurucu tecrübesi, yönetim ekibinin yetkinliği, pazarlama ve satış uzmanlığı, ürün ve teknoloji, rekabet gibi faktörlerdir.
Startuplarla ilgili diğer yazılarımıza da göz atın:
Lean startup (yalın girişim) nedir?
Performans bazlı dijital reklamcılık nedir, Startup’ım için nasıl kullanabilirim?
Türkiye’de girişimcilerin ve startupların yararlanabilecekleri AR-GE teşvik ve destekleri nelerdir?